Konsep Kemahiran Belajar

            Kemahiran belajar merujuk kepada kemahiran untuk menyediakan diri bagi menerima ilmu ketika belajar. Kemahiran ini amat penting bagi memastikan apa yang diajar dapat diterima dan difahami oleh pelajar.

Dalam kemahiran belajar, pelajar perlu sedar tenteng tanggungjawab mereka sendiri.  Belajar cara belajar (BCB) merupakan satu bentuk kemahiran memperoleh teknik pembelajaran secara efektif dengan atau tanpa guru.  Dengan ini, mereka dapat mengenal pasti masalah-masalah atau kelemahan mereka dalamdalam proses.  Seterusnya, pelajar mencari jalan dan memaksimumkan pencapaian dalam pelajaran mereka.

            Masalah-masalah yang sentiasa dihadapi oleh pelajar ialah masalah mencatat nota, merancang kerja, pengagihan masa dan selalu tidak sempat habis membaca nota sebelum peperiksaan.  Di samping itu, kegagalan pelajar menyesuaikan diri dengan cara pengajaran dan pembelajaran juga disebabkan tidak mempunyai gaya pembelajaran yang betul.

            Sesetengah orang kata, kemahiran belajar adalah prinsip, teori umum dan kaedah tertentu yang dapat melipatgandakan keberkesanan belajar.  Manakala sesetengah orang kata ia merupakan kaeadah sistematik dan teratur untuk memperoleh maklumat.  Yang amat penting, pelajar harus mampu dan berupaya untuk belajar sendiri tanpa guru dalam kemahiran belajar ini.

            Kaeadah tersendiri yang digunakan oleh setiap individu ketika mencari, menyimpan dan mengeluarkan semula maklumat dikenali sebagai gaya pembelajaran.  Tetapi yang penting, pelajar itu perlu memiliki sikap ingin belajar dan menguasai kaedah belajar agar pengetahuan dan kemahiran dapat diperoleh.

            Dalam kemahiran belajar, pelajar dapat mempelajar tentang belajar sendiri tanpa guru, refleksi terhadap pembelajaran, belajar mengikut gaya pembelajaran sendiri, perubahan tingkah laku, pengalaman bermakna kepada individu dan proses maklumat yang penting sahaja.  Kemahiran belajar itu satu proses tindakan seseorang untuk mendapatkan perubahan tingkah laku yang baru secara keseluruhan, ini juga hasil pengalaman individudalam interaksi dengan persekitaran.  Pelajar boleh aplikasi pengetahuan dan kemahiran, memproses maklumat yang dipeloleh dan membawa kepada perubahan atau peningkatan tingkah laku. 

            Akhir kata, kemahiran belajar itu teknik atau strategi yang membantu

seseorang it untuk belajar dengan berkesan.  Ini dapatkan pelajar menjimatkan masa dan tenaga dengan mendapat hasil pembelajaran yang maksima.

Kepentingan kemahiran belajar

Kemahiran belajar  yang perlu didedahkan dengan pelbagai model dan teknik pembalajaran ini membolehkan pelajar belajar dengan mudah dan berjaya.  Ini dibuat supaya proses dan prestasi pelajar dapat dipertingkatkan lagi.

Antara kepentingan kemahiran belajar ialah meningkatkan daya belajar dan daya intelek dan memupuk disiplin belajar.  Seterusnya meningkatkan kesediaan terhadap apa yang dipelajari.  Pelajar juga dapat mengumpul dan memproses maklumat dengan tepat dan menggunakan sumber-sumber persekitaran.

Selain itu, kemahiran belajar amat penting kepada pelajar untuk meningkatkan daya ingatan serta pengurusan masa yang berkesan.  Ini juga memantapkan pembelajaran dan mencapai cita-cita dan matlamat mereka.

Dalam kelas, mereka dapat membina keyakinan diri semasa di dalam kelas dan mendengar secara berkesan, belajar merancang masa, mendapat tahu strategi ulangkaji, teknik membaca dan buat nota dengan baik.  Ini dapat manfaatkan bahan rujukan, membuat persediaan pada hari peperiksaan menjelang hari peperiksaan.  Dan persediaan dari segi emosi, fizikal dan mental juga amat penting dalam kemahiran belajar.

Akhir kata, ini dapat memebantu pelajar meningkatkan pencapaian individu dan membina budaya belajar yang betul dan berkesan.

Mencari dan menggunakan sumber maklumat

            Sumber-sumber yang boleh digunakan untuk memperoleh maklumat yang diperlukan ialah sumber manusia, media elektronik, media bercetak, media tiga dimensi dan sumber persekitaran.

Sumber manusia

             Sumber-sumber manusia yang boleh digunakan untuk mendapatkan maklumat dalam pembelajaran ialah ahli politik, pakar (pihak yang mahir), penguatkuasa (pihak yang menguatkuasakan undang-undang), orang awam dan orang yang terlibat.

Ahli politik

Ahli politik mempunyai maklumat yang pelbagai mengenai dasar-dasar yang dilaksanakan oleh pihak kerajaan.  Mereka terlibat secara langsung dalam merangka dan meluluskan dasar kerajaan serta menghadiri mesyuarat berkaitan dengan dasar-dasar baru yang bakal dilaksanakan.Melalui golongan ini, pelbagai maklumat yang berkaitan dengan isu semasa dapat diperoleh.

Selain itu, seseorang itu juga dapat mengetahui maklumat-maklumat lain berkaitan dengan dasar-dasar negara yang lain, pengurusan organisasi, pembangunan negara dan sebagainya daripada mereka.  Mereka menjadi sumber yang paling tepat dan berkesan kerana mereka begitu arif mengenai dasar-dasar yang dilakukan oleh pihak kerajaan.

Pakar  

            Di sekolah, boleh merujuk kepada Ketua Panitia, Guru Cemerlang, Guru Kanan Mata Pelajaran dan Penolong Kanan.  Di peringkat daerah pula boleh mendapatkan maklumat daripada Pegawai-pegawai di Pejabat Pelajaran Daereh.  Pejabat Pelajaran Negeri dan Kementerian Pelajaran sendiri mempunyai pelbagai pegawai yang mempunyai kepakaran dalam bidang masing-masing yang boleh digunakan untuk mendapatkan maklumat yang diperlukan.

            Segala maklumat dapat diperoleh melalui temu bual, pemerhatian, penulisan jurnal dan pengumpulan dokumen yang berkaitan.

Penguatkuasa (pihak yang menguatkuasakan undang-undang)

            Antara maklumat yang boleh diperoleh daripada penguatkuasa adalah berkaitan undang-undang dan peraturan sesebuah negeri, badan atau persatuan.  Mereka juga boleh memberi maklumat berkaitan pelaksanaan sesuatu penguatkuasaan, jenis-jenis hukuman, bentuk operasi, pelaksanaan dan juga pencegahan.  Malah, segala maklumat yang berkaitan dengan pendidikan, khususnya berkaitan dengan pelaksanaan dasar-dasar pendidikan dapat diperoleh daripada mereka.

            Dalam bidang lain pula boleh mendapatkan maklumat yang berkaitan daripada pelbagai pihak yang relevan dengan isu yang diperkatakan.

Orang awam dan orang yang terlibat

            Seseorang itu boleh mendapatkan pandangan atau maklumat yang berkaitan dengan segala isu yang timbul dalam sistem pendidikan negara daripada orang awam.  Maklumat tersebut boleh digunakan untuk dijadikan bahan kajian atau maklumat yang menyokong kajian yang dilakukan.

Media Elektronik

            Antara media elektronik yang boleh digunakan untuk mendapatkan maklumat ialah audio visual dan komputer.

Audio visual

            Menurut Kamus Dewan ‘audio visual’ adalah sesuatu yang melibatkan atau menggunakan pendengaran dan penglihatan.

Pelajar boleh mendapatkan maklumat dengan menggunakan audio visual.  Apabila menggunakan audio visual, pelajar diberi peluang untuk membina maklumat mengikut tahap kognitif dan minat mereka.Salah satu kepentingan audio visual adalah sebagai sumber pembelajaran di peringkat pengajian tinggi yang membolehkan pelajar mengekses pembelajaran kendiri.  Melalui penggunaan audio, seseorang itu boleh menggunakan Biliki Tayangan untuk membincangkan semula rakaman temu ramah yang telah dijalankan.  Di samping itu, seseorang itu juga boleh mengulang tayang mana-mana bahagian yang dirasakan perlu dan penting untuk tugasan yang telah dijalankan. 

Komputer

            Terdapat dua elemen utama dalam penggunaan komputer, iaitu elemen manusia dan elemen teknik penggunaan komputer. 

1.    Elemen manusia

            Terdapat dua golongan individu yang menggunakannya.  Golongan pertama ialah mereka yang mempunyai pengetahuan untuk mengaturcarakan, mencipta program dan membaikpulih komputer.  Golongan kedua ialah orang ramai yang menggunakan komputer untuk tujuan perniagaan, hiburan, pendidikan dan sebagainya.

2.    Elemen teknik penggunaan komputer

            Menggunakan komputer memerlukan teknik yang betul.  Jangka hayat komputer bergantung kepada bagaimana penggunaannya oleh pengguna. 

            Pendekatan dan pembelajaran melalui komputer sangat wajar dilaksanakan oleh seseorang itu kerana boleh menjimatkan kos dan belajar berdikari.  Pelajar juga mempunyai kebebasan belajar dan membiasakan diri dengan pemikiran yang terbuka tanpa tekanan.  Pembelajaran melalui komputer turut menggalakkan minat pelajar terhadap komputer dan menyediakan pelajar ke pelbagai sumber maklumat serta membolehkan pelbagai kaedah pembelajaran yang kreatif.  Malah, dapat menjimatkan pengagihan tenaga kerja pensyarah dan menyediakan kesempatan belajar yang baik untuk pelajar yang sibuk.  Seterusnya, proses pembelajaran menjadi lebih teratur dan meningkatkan kemahiran berfikir pelajar serta menjimatkan kos pencetakan.

Media bercetak

            Terdapat tiga bentuk media cetak.  Bentuk pertama ialah sumber untuk memberi hiburan atau mengisi masa lapang.  Bentuk kedua ialah sumber maklumat.  Bentuk ketiga pula merupakan sumber pengajaran dan pembelajaran.

            Ciri-ciri media cetak ialah diperbuat daripada kertas dan terdapat simbol-simbol.  Media cetak menyimpan pelbagai data, dokumen dan maklumat serta mudah mendapatkan maklumat.  Seterusnya, mempunyai jadual, rajah, gambar dan ilustrasi.Terdapat dua bahan bercetak yang boleh digunakan sebagai bahan rujukan untuk mendapatkan maklumat, iaitu bahan bertulis dan bahan grafik.

Grafik ialah bahan yang dilukis sebagai karangan visual.  Bahan dari grafik dapat memberi satu atau lebih keterangan.  Grafik yang sering kali digunakan ialah peta minda.

Peta Minda

            Peta minda adalah satu kaedah mengingat dan mencatat nota.  Penggunaan peta minda membolehkan seseorang itu menggunakan kedua-dua bahagian otak.

Kepentingan Penggunaan Peta Minda

            Dalam melakar peta minda, beberapa langkah perlu dibuat agar ianya dilakukan secara sistematik.  Langkah pertama, memahami isi petikan.  Langkah kedua, mengenal pasti isi dan huraian yang berkaitan.  Langkah ketiga ialah melakar simbol dan langkah terakhir ialah melukis gambar.  Kelebihan-kelebihan penggunaan bahan grafik ialah menjimatkan masa dan kos, membantu dalam memberi idea-idea kreatif, memudahkan kerja dan menjadikan kerja lebih berkualiti.

Media Tiga Dimensi

            Bahan 3D ialah bahan-bahan yang mempunyai bentuk serta menyerupai bahan yang sebenar.  Antara bahan 3D yang boleh digunakan untuk mendapatkan maklumat dan dijadikan sebagai bahan pembelajaran adalah realia, model, diorama, mobil, topeng, boneka, akuarium dan terrarium.

Realia

            Bahan realia ialah bahan-bahan yang sebenar.  Bahan realia boleh dibahagikan kepada dua konteks.  Yang pertama, bahan realia dalam konteks, iaitu bahan yang sebenarnya yang tidak terdapat di sekeliling bilik pembelajaran.  Yang kedua, bahan realia di luar konteks.  Bahan ini ialah bahan-bahan sebenar yang terdapat di sekeliling bilik pembelajaran.

            Realia juga boleh dibahagikan kepada beberapa jenis seperti realia asli, realia awet dan spesimen.  Realia asli merupakan bahan hidup yang sebenarnya dan masih hidup ataupun bahan sebenarnya yang kaku.  Realia awet pula merupakan bahan-bahan hidup yang telah diawet dan disimpan di dalam bendalir kimia.  Spesimen ialah sampel atau contoh hidupan yang dapat mewakili kumpulan hidup-hidupan tertentu yang mempunyai sifat-sifat atau ciri-ciri yang lazimnya terdapat pada kumpulan hidup tersebut.  Selain itu, bahan-bahan hidup seperti daun boleh digunakan sebagai spesimen untuk menunjukkan sifat-sifat am suatu kumpulan tumbuhan.

Model

            Model adalah binaan rupa bentuk bahan atau benda asal yang mungkin diperbuat daripada bahan keras.  Terdapat beberapa pecahan jenis model, iaitu model berskala, model olok-olok dan model keratan rentas.  Model berskala ialah model bahan yang diperbuat dalam saiz yang sama besar dengan benda asal ataupun dalam saiz yang lebih kecil dengan berpandukan kepada pembesaran atau pengecilan tertentu.

  Model olok-olok merupakan model yang diubahsuai daripada rupa bentuk benda yang sebenarnya, untuk menunjukkan pergerakan atau perjalanan kerja pada benda asal itu.  Model keratan rentas ialah model besar yang menunjukkan keratan rentas pada satu bahagian tertentu pada satu benda, untuk memperlihatkan rupa bentuk bahagian dalam benda tersebut.

Diorama

            Diorama bermaksud paparan tiga dimensi yang menunjukkan pemandangan tempat asal kejadian.  Diaroma penting sebagai pengganti kepada sesuatu suasana dahulu yang sudah tidak wujud pada waktu sekarang.  Diorama boleh dihasilkan dengan menggunakan bahan-bahan seperti tanah liat, plastesin, kepingan polisterin dan bahan-bahan buangan lain.

Mobil

            Mobil biasanya dibuat daripada bahan-bahan yang terbuang dan mudah dibawa ke mana-mana sahaja untuk digunakan.  Mobil juga boleh digunakan di dalam penyampaian maklumat kerana dapat menarik perhatian sesiapa sahaja.  Mobil boleh dibuat daripada bahan-bahan buangan, digunting dan direka bentuk dengan cantik dan menarik.  Selain itu, mobil juga boleh dibentuk untuk mengingat sesuatu formula dalam pembelajaran.

Topeng

            Topeng digunakan untuk menutup muka di dalam persembahan teater dan memberi simbol kepada pemakai.  Tujuannya adalah untuk berkomunikasi dengan menggunakan identiti yang berlainan.  Topeng biasanya diperbuat daripada kayu, kulit, kertas, plastik dan direka dengan pelbagai bentuk.

Boneka

            Boneka ialah figura animasi yang digunakan untuk persembahan sesebuah teater.  Boneka juga mewakili manusia, binatang dan personifikasi mistik kerana terdiri daripada pelbagai saiz, bentuk dan warna.  Penggunaan boneka akan dapat memberi kefahaman dan ingatan jangka pendek kepada penonton.  Jenis-jenis boneka yang boleh dihasilkan untuk kegunaan pelajar termasuklah boneka sarung tangan, boneka lidi, wayang kulit dan boneka bertali.

Akuarium

            Akuarium digunakan untuk meletakkan hidupan akuatik untuk tujuan perhiasan.  Di sekolah, akuarium digunakan untuk memelihara hidupan akuatik. 

Terrarium

            Terrarium ialah tempat untuk memelihara hidupan kecil atas tanah dan boleh diperbuat daripada kotak-kotak kecil bertutup.  Terrarium boleh digunakan untuk memelihara haiwan-haiwan kecil seperti mengkarung.

Kelebihan Bahan 3 Dimensi

            Kelebihan-kelebihan penggunaan bahan 3D dalam proses pembelajaran seseorang pelajar ialah membina konsep yang betul dalam diri pelajar.  Pelajar juga dapat memahami tentang sifat, binaan serta pergerakan sesuatu benda itu.  Selain itu, penggunaan bahan 3D dapat memberi pengalaman tentang  keadaan sesuatu bahan atau benda yang berkenaan dan boleh menggalakkan pelajar membuat kajian lanjut.  Malah, ia memberi lebih banyak peluang berinteraksi antara satu sama lain serta menimbulkan semangat ingin tahu pelajar.

Sumber Persekitaran

            Suasana yang ceria dan dilengkapi dengan pelbagai kemudahan asas akan menjadikan proses pengajaran dan pembelajaran dapat dijalankan dengan lebih lancar.        Sumber-sumber persekitaran yang perlu dipertimbangkan oleh seseorang itu supaya boleh belajar dalam satu suasana yang kondusif ialah bunyi, warna, cahaya, bau dan pergerakan.

Bunyi

            Pelajar memerlukan persekitaran yang senyap supaya boleh menumpukan sepenuh perhatian semasa belajar.  Seseorang itu boleh memasang langsir untuk menyerap bunyi atau memilih bilik kedap bunyi supaya tidak terganggu.  Penyediaan peralatan-peralatan yang khusus perlu digunakan oleh pelajar bermasalah pendengaran.

Warna

            Penggunaan warna dalam bahan visual akan menimbulkan perasaan mood dan minat.  Tujuan penggunaan warna adalah untuk memudahkan atau meningkatkan kejelasan visual.

Cahaya

            Seseorang itu hendaklah pasti tempat belajar menerima cahaya yang mencukupi.  Kedudukan ruang untuk pembelajaran seharusnya tidak membelakangkan cahaya.

Bau

            Kebersihan dan keceriaan bilik darjah harus kekalkan untuk mengelakkan bau yang tidak menyenangkan.  Suasana pembelajaran yang bersih tentunya akan menghasilkan kecemerlangan dalam akademik dan disiplin pelajar.

Pergerakan

            Palajar hendaklah memilih tempat belajar yang memudahkan pergerakan supaya boleh bergerak mendapatkan bahan, berehat dan melaksanakan perbincangan dengan rakan.

Kesimpulan

            Pelajar perlulah mempraktikkan setiap elemen dalam             Kemahiran Belajar.  Seterusnya, menumpukan minat terhadap topik yang belajar.  Selain itu, seseorang itu harus tidak terlalu bergantung kepada nota pensyarah tetapi menggunakan semua sumber maklumat.